Bunkernummer |
|
Oud Bunkernummer |
|
Lokatie |
|
Toegankelijkheid |
Niet meer van toepassing. Bunker is ingegraven in het veld. |
|
Aantal kamers |
|
Aantal schietgaten |
|
Type geschut |
|
Bijhorende vuurrichting |
|
Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- De hoeken van de bunker waren afgewerkt met baksteen, daarna is het geheel gecementeerd.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- Het schietgat voor de mitrailleur zat verborgen achter een vals raam uitgewerkt met 2 luiken, openend in twee richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Deze luiken waren uitgewerkt op een gegalvaniseerde metalen plaat waarop langs de buitenzijde houten raamprofielen waren gekleefd om het geheel nog meer specifiek het uitzicht van een echt raam te geven..
- Op de rechter zijkant, de straatkant, was bijkomend nog een vals raam aangebracht. Dit was identiek uitgewerkt maar ditmaal op een vast gemonteerde gegalvaniseerde metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
- De dakstructuur was opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond in dit geval uit blauwe Boomse pannen.
- Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
- De bunker werd ook van een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Hij stond net achter een haag. Deze haag diende ten allen tijde bewaard te blijven.
- In de aanwezige haag bevond zich een poortje in rood Noors dennenhout van 1,00m x 1.20m (BxH) om het terrein te betreden.
- Globaal had de bunker het uitzicht van een bijgebouwtje bij een boerderij iets noordelijk van de bunker gelegen.
- Structuur.
- Hij bevatte 1 mitrailleurruimte en een sas.
- Opmerkingen.
- Het was een voorliniebunker op de rechter kant van Betsberg. Hij stond opgesteld tussen Be10 (110 m) en Be12 (100 m). Hij hield de Geraardsbergsesteenweg onder schot.
- Naast de standaard voorziene opstelling van een Maximmitrailleur was deze bunker ook uitgerust om een Browning FM30 te kunnen opstellen.
- Deze bunker maakte deel uit van een grote onteigening voor de bouw van een ganse reeks bunkers op de terreinen heden gekend als Betsbergebos. Deze akte omvatte al de volgende bunkers: Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
- De akte werd opgemaakt aan de familie Hye-Hoys, woonachtig te Gent.
- Voor het gedeelte Be11 werd een onteigening gedaan in het perceel landbouwgrond gekend als Oosterzele, sectie C, kadastraal perceel 44 van 1 are 70 ca.. Dit onteigende gedeelte maakte deel uit van een groter vernoemd perceel, maar kreeg na onteigening geen apart perceelnummer of index toegekend.
- Omdat de bunker gelegen was naast de Geraardsbergsesteenweg, was er in dit geval geen sprake van tijdelijke en permanente erfdienstbaarheden.
- Deze grote akte werd getekend op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
- In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Deze bunker stond origineel langs de Geraardsbergsesteenweg op de terreinen van het kasteel van Betsberg. De bunker is ondergraven en zo laten verdwijnen in de grond. Hij steekt dus nog in zijn geheel als een massieve blok dieper onder de kouter verborgen. De ondergraving is uitgevoerd door "Loonwerken De Clercq" uit Gijzenzele in dezelfde periode dat er op de terreinen van het kasteel van Betsberg nog 3 andere bunkers zijn ingegraven.
- Voor de foto's van de ondergraving zou ik zeker "Loonwerken De Clercq uit Gijzenzele" willen bedanken.
- Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
- Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 49.403,52 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 39.621,04 Bef gekost hebben.
- Als men hier ook nog
een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 39.871,04 Bef moeten geweest zijn.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Routebeschrijving om deze bunker te vinden
|
- De lokatie waar de bunker ooit stond, is vrij gemakkelijk herkenbaar. Als men op de Geraardsbergsesteenweg komende van de Meerstraat naar de top van de Betsberg rijdt, stond de bunker origineel op de linker kant van de weg tussen de eerste en de tweede boerderij. Men herkent de plek omdat de haag er nog altijd minder hoog is opgeschoten.
- Pas wel op. Blijf best van het privéterrein waar de bunker zich origineel bevond. De eigenaar stelt geen bezoekers op prijs. Bewaar voor uw eigen veiligheid best de privacy en betreedt de terreinen niet. De bunker is uiteindelijk toch verdwenen.
|
Voorstudie voor dit bunkertje dat de Geraardsbergsesteenweg onder schot diende te houden.
Let er toch even op dat men de lokatie van de bunkers die een weg dienden onder schot te houden altijd zo wist te positioneren dat de bunker in het verlengde van een lichte bocht kwam te liggen van deze weg. Hierdoor kwam de weg vrij kort voor de bunker reeds in het schootsveld te zitten.
|
|
|
Detail bij dezelfde voorstudie. |
|
|
Algemene onteigeningsschets horende bij het zuidelijke gedeelte van Betsbergebos. De meest linkse bunker is Be3, dan ziet men Be5. Iets meer naar rechts (noordelijkste van 2) is Be4, het kleine terreintje is Be6. Daarna zie je nog van links naar rechts Be7, Be8, Be9, Be10, Be11 en iets hoger langs de steenweg Be16.
|
|
|
Detail van deze onteigeningsschets. Het toont in feite 4 bij elkaar opgestelde bunkers. Meest links Be9, centraal Be10, rechts Be11. Iets hoger achter het huidige nog bestaande boerderijtje, lag Be16. Al deze bunkers zijn ingegraven rond dezelfde periode, allicht half jaren '80. |
|
|
Terreinschets horende bij dit verdwenen bunkertje. Het bunkertje lag dus zeker niet met de zijkant tot tegen de steenweg. Tussen steenweg en terrein bestond een haag die ten allen tijde diende bewaard te blijven. |
|
|
Grondplannetje van dit eenkamers-mitrailleurbunkertje. |
|
|
Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplannetje. Dit bunkertje had geen oreillon. |
|
|
Dwarsdoorsnede CD bij hetzelfde grondplan. |
|
|
Opnieuw wordt een bunkertje op Betsberg onder de grond gestoken. U ziet voor een laatste maal het bunkertje staan bij het begin van de kuil waar hij kort daarna in zal verdwijnen. U kijkt hier op de voorkant van de bunker. Het bunkertje staat juist naast de Geraardsbergsesteenweg en hield alle verkeer in het oog dat poogde de Betsberg op te rijden. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
De machinist inspecteert voor een laatste keer het bunkertje voor hij op zijn toegang in de put stuikt. Het bunkertje was tot zijn ingraving allicht volledig vrij. Hij is reeds sterk ondergraven zodat hij op zijn linker zij in de put kan vallen. Let ook even op de buis van de sterfput die u mooi kunt zien zitten onder de toegang. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Loonwerker De Clercq uit Gijzenzele is druk bezig de kuil voldoende diep te maken om zeker te zijn dat de bunker voldoende diep onder de grond zou eindigen. Het werk is toch niet te onderschatten omdat bij het ondergraven van de bunker zelf toch altijd het risico bestaat dat de bunker te vroeg zou overkantelen. Men loopt in dat geval steeds het risico dat de kraan mee in de put zou sukkelen onder de bunker. In dat geval zwijgen we dan nog over hoe het op dat moment zou aflopen met de machinist. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Uitdiepen van de kuil. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Het bunkertje is overgekanteld in zijn definitieve graf. Hij ligt met zijn rechter zijkant met het valse raam naar boven. We kijken op zijn achterkant. Als je goed kijkt zie je ook dat de bunker inderdaad op die kant geen vlakke zijkant had maar voor het raam (achterkant van de bunker) iets meer uitstak naar voor. Dit is ook duidelijk te zien op het originele grondplan. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Het bunkertje wordt geleidelijk weggeborgen onder de grond. We kijken op de achterkant. De steenweg ligt links op de foto. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
De machinist probeert vanop de overgekantelde bunker, grond bij te trekken om de bunker definitief te begraven. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Het toedekken van het bunkertje om het definitief aan het oog te onttrekken. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Weer een bunkertje minder op de Betsberg. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
De bunker stond waar heden nog duidelijk te zien is dat de haag niet zo goed wil opschieten, langs de Geraardsbergsesteenweg. |
|
|
Ook hier geldt opnieuw dat luchtfoto's ontzettend veel verraden van wat zich in de ondergrond heeft afgespeeld. Zo zijn op de recente luchtfoto's van Google Earth (2013) zeer duidelijk de locaties zichtbaar waar zowel Be9 (meest links), Be10 (midden) en Be11 (tegen omheining met steenweg) hebben gestaan. De lokatie van Be9 ligt allicht ietst te westelijk maar dit kan perfect kloppen met bovenstaande foto's als men weet dat die bunker is overgekanteld op zijn linker zijde. |
|
|
| |
|
|
.jpg)
